År: 2021

Gamle gjenstandar og fråflytta hus generelt, og gamle bøker spesielt har alltid hatt ei eiga tiltrekkingskraft på meg. Det er som om dette gamle har si eiga sjel, ein eigen estetikk. Å kjenne lukta, røre ved dei slitte flatene, lese dei vakre gotiske skriftteikna  – det skjerpar sansane, og fantasien får rom. Desse bøkene og gjenstandande kan også vere ein bindeled til dei eldgamle forteljingane frå dei tidlegaste tider: mytestoffet, legendene, segna.

Ofte har eg brukt desse gamle skattane i formidlingsarbeidet saman med barn og unge. Historier blir skapt – ei perlekjede av rørande, spennande, merkelege, finurlege, triste og glade historier.

Mine eigne historier og bøker har også utgangspunkt frå denne skattekista. Bøker, fotoalbum, brev, dokument, eller bruksgjenstandar skapt med kjærlege hender. Eg blir nysgjerrig når eg ser, kjenner og luktar desse —  personar, hendingar, gøymde gåter kjem til liv.

I alle bøkene mine der ei spenningshistorie er berande element, er inspirasjon og idé henta frå slike gamle kjelder.

Nokre gonger er det ein spesiell gjenstand som rører ved «fantasimuskelen», andre gonger kan eg komme over ei spennande historie, ei legende, ei myte – meir eller mindre tilfeldig.

Då Tarjei Rypdal Eide og eg gjekk i gang med vårt første samarbeidsprosjekt Birger’s odyssé, var det tankar og idéar rundt fabeldyr som var utgangspunktet. Men under dette arbeidet hadde sonen min pappaperm, og var heime ein tur med vesleguten sin. Han er arkeolog, og sjølvsagt godt forankra i historiske verdiar. Han gjekk i gang med å arkivere mengder av brev familien har tatt vare på. Mellom anna brev frå oldefar hans,  Ole Halås sine reiser i Sydishavet som maskinist på ei kvalfangstskute. Ole, som altså var min morfar, er han eg har snakka om før: fiolinist, diktar, teiknar, tre-og beinskjærar – og ikkje minst: forteljar. Det blei mange seine kveldar med spennande lesing, og eg fann fort ut at dette kunne brukast i historia om Birger. 

Etterkvart som historia tok form blei ho som ein «hommage» til morfar Ole og det han hadde overført til meg av skattar: opplevingane hans, legendene, mytene. Slik fekk også den greske myta om Odyssevs plass i boka. Denne over tre tusen år gamle forteljinga som morfar fortalde meg då eg eg var lita, og som sidan har vore spikra fast i minnet. Sitat frå breva hans blei brukt direkte, morfars eigne utskjeringsarbeid i kvaltenner – ei forankring i det verkelege, konkrete i samspel med den meir fantastiske historia som Birger i boka opplevde — eller skapte i sin fantasi.

Eg hadde ikkje ein bevisst tanke då om at alle bøkene mine skulle ha ei forankring i noko som batt saman fortida med notida — men slik har det blitt. Sikkert fordi desse sirklane i historia er viktig for meg sjølv, noko som hjelper meg til å sjå heilskap i tilværet, sjå at vi, trass i vår eigenopplevde, unike ståstad,  er små bitar i verdas mangfald av historier. 

I Amulettmysteriet var det ei legende frå den tida eg budde i Kongo som blei utgangspunktet for historia. Ei lita maske, ein amulett stor nok til å ligge i handflata, fekk plass i denne legenda, ei forteljing som hadde gått frå den eine til den andre gjennom generasjonane heilt frå den tida det blei henta slavar frå dette landet.

Saman med eit nytt mysterium om diamantsmugling, knytt til Kongo, blei dette første møtet med Anna, Kaspar, Siri og Erik.

Det gamle slottet, også om Anna og Kaspar, hentar inspirasjonen frå den vesle franske middelalderlandsbyen ved Middelhavet: Haut de Cagnes. Researchen her handla om Grimaldifamilien som under den franske revolusjonen eigde og budde i slottet, staseleg plassert øvst i denne borgbyen, med utsyn over by, land og hav. Den franske revolusjonen inneheld mengder av dramatisk stoff, nesten umuleg å ikkje bli berørt av, umuleg å ikkje dikte vidare på. Då eg besøkte denne borgbyen og var på ei kunstutstilling i slottet, blei eg merksam på eit gammalt maleri av eit flygande esel. Dette maleriet handla om ei gammal legende – og måtte få plass i historia. Slik blei eit nytt mysterium også her kopla på historiske hendingar frå revolusjonstida.

Kodemysteriet handlar om ein av mine store favorittar, eit uløyst mysterium som mange forfattarar har brynt seg på opp gjennom tidene: Voynich-manuskriptet. Dette gamle dokumentet er det ingen som veit kva handlar om, ingen har knekt dei merkelege kodane som skal til for å forstå denne boka. Men i denne Anna & Kaspar-boka er det nøkkelen som blir funnen, nøkkelen til å løyse koden. Dette mysteriet blir kopla på året 1497 i Italia, og trykkpressa til Aldo Manuzio. Fleire kjende historiske personar og hendingar dukkar opp, mens Anna & co i notid samarbeider med venene sine i New York.

Slike plot-puslespel triggar fantasien min — det ser det ut til at andre også liker, sidan boka sel godt. 

Kanskje det må komme ein oppfølgjar som fortel kva nøkkelen er god for – kva Voynich-manuskriptet eigentleg handlar om?

Tippoldefar Jakobs julekort er eit juleeventyr, eit kapittel for kvar dag i desember fram til jul. Opp gjennom åra har eg laga mange teaterforestillingar med og for barn ved juletider. Denne historia har plukka element frå fleire av desse forestillingane, men hovedelementet er ein bunke med gamle julekort i familiens eige. Kvart kort eit lite kunstverk i seg sjølv, mange av dei godt over hundre år gamle. Desse korta blei førande for historia, nydeleg bearbeidd av illustratør Tarjei Rypdal Eide, sett inn i eit art deco-tema gjennom heile boka. Eit kort, ein illustrasjon for kvart kapittel. Også i denne boka er gamle segner og legender bakteppe, det blå folket, dei underjordiske som kunne vise seg i blåtimen.

Boka kom ut i 2019, men får ekstra fokus i år, då boka har gått til scena. Gjennom seks forestillingar dei tre første helgene i advent, får vi bli med på den spesielle jula Sivert og Jenny opplevde.

Klokkemakar Alfreds mysterium, illustrert av Tarjei Rypdal Eide, er også fylt med møtet mellom fortid og nåtid, kjærleik til historie, til folk som verkeleg har levd, til venskap og til forteljinga. Også her er det verkelege hendingar frå historia, konkrete minne og gjenstandar som har vore til inspirasjon: grandonkel Alfreds gamle hus, interessa hans (og mi) for klokker og klokkene som fins i familiens eige, kvar med si eiga historie, brev og dokument frå tidlege tider i mi eiga slekt. 

Eg blei også fullstendig opphengt i den spennande historia om den franske dronninga Marie Antoinettes to forsvunne klokker, som eg tilfeldigvis kom over då eg dreiv research på klokkemakarkunsten gjennom tidene. Dermed  måtte historia om desse to klokkene bli sjølve mysteriet boka handla om.

Den fjerde boka om Anna & co, Mysteriet ved Hangman’s Hill, følgjer same tradisjon som dei andre bøkene: ei gammal legende eg kom over var så spennande at eg berre måtte bruke ho på eit eller anna vis. Denne legenda, saman med brev, gamle fotoalbum og dagbøker frå mine eigne slektningar som i si tid reiste ut for å søke lykka, eller for å overleve, blei kopla saman til denne historia som fører oss til forrevne, bratte klipper i England, til tragiske hendingar som ligg gøymt og gløymt i historia, og som no dukkar opp igjen når Anna og venene er på vinterferie i England.

Det er altså ikkje tvil om kva som er inspirasjonskjelder i historiene mine — dei to neste bøkene lover det same: den eine går føre seg stort sett i Oslo, med forgreiningar til hendingar på 80-talet, og ein mystisk gjenstand. Den andre fører oss til Sør-Afrika og arkeologiske utgravingar. Eg koser meg med arbeidet, og gler meg til å dele også desse historiene – når dei blir ferdige.

Hausten er den beste årstida, synest eg. Fargane, den klare, skarpe lufta, dei nordvestlandske stormane… Kaspar-hunden og eg ute i all slags vêr – inn og fyre på peisen, lese skrive – og kjenne på komande julestemning…Men sidan eg brakk foten både grundig og vel for litt sidan, blir ikkje denne hausten heilt slik eg hadde tenkt.

Ein av konsekvensane er at eg ikkje kan stille opp på dei koselege julemessene som er rett rundt hjørnet. Det er alltid så fint med den lune julestemninga, å kunne slå av ein bokprat med kjende og ukjende – og til og med få avsetning på nokre bøker. 

Dette året får julemessa mi gå føre seg heimafrå!

Eg bruker å setje ned prisen på nokre av bøkene på slike messer – «julegåvevenlege prisar», som det heiter. No blir det «julegåvevenlege prisar» frå heimesida mi!

På www.olla.no finn du prisar, omtaler, terningkast, bakgrunnstoff og leseutdrag på alle bøkene, om du skrollar deg litt nedover – både Audbjørg Gjerde Lippert sine bøker, og mine.

Å kjøpe bok frå oss er enkelt: registrer namn og adresse på www.olla.no, om du vil, eller bruk Vipps: 127189, eller send meg ei melding på anna vis: sms 91519878, messenger, Facebook, Instagram…

Bøkene frå Olla forlag finn du ikkje i bokhandlane – med unntak av ein: Notabene Vestnes. Vi er veldig glade for å vere representert i vår lokale bokhandel. 

Bøkene kan sjølvsagt tingast gjennom andre bokhandlar, men sidan kostnaden er stor for eit lite forlag, grunna rabattordning og porto, sender eg berre ut til bokhandlane om nokon ber om det. Då gjer eg det så gjerne. 

Derfor må du kontakte meg direkte for å skaffe bøker frå Olla Forlag.

Sidan eg no likevel sit her med foten min i vêret, får du dette året eit ekstra tilbod: eg kan pakke inn bok-julegåva di for deg! Gjerne skrive ei helsing i boka, med til/frå-lapp, om du ønskjer – utan ekstra kostnad for deg. Kanskje det kan vere til hjelp for nokon som sit i tids-klemma og har meir enn nok med å få døgnet til å gå opp med alle gjeremål.

Eg har alltid kjent det slik at sjølve innpakkinga er ein del av gåva: fint papir, band, dekorering – slik at akkurat den eine gåva blir spesiell, allereie før ho har blitt pakka ut. Slik kan ein med ei bokgåve få fleire lag med oppleving for mottakaren.

Kjøper  du fleire bøker, lagar eg gjerne ein gåveboks, vakker både på innsida og utapå.

Med ønske om ei koseleg, hjartevarm førjulstid frå Olla.

For nokre år sidan fann dotter mi ein femkløver. Han blei liggjande i press under ei tung krukke her heime. «For ei lykke!» tenkte vi alle.

Femkløveren blei gløymd, heilt til eg her ein dag skulle flytte på den tunge krukka. Dottera mi og eg hadde ein liten samtale rundt denne gløymde femkløveren og kva lykke han kan ha ført med seg. For mens ein firkløver gir lykke utan atterhald, er det noko meir komplisert med ein femkløver. Her må finnaren, eller eigaren – eg har nemleg no fått eigarstatusen til dette vidunderet – i følge folketrua komme med ei motyting for at lykkekrafta skal slå til. Ein må kvitte seg med ein fordom eller to, så skal hell og lykke blomstre!

«Audå», tenkte eg då eg fekk vite dette, eg som nettopp hadde tre ferske, vonde brot i foten, avlyste turnéar i hopetal og mykje moro sett på vent i ubestemt tid framover. Ikkje topp lykketreff der, kanskje. 

Dermed var det berre å gå i seg sjølv. Kunne eg ha nokre uoppgjorte fordommar, tru? Eit og anna som hindra hell og lykke?

Eg kom til at eg slett ikkje er fri for denslags, eg heller. No har eg tatt nokre rundar med meg sjølv, mjukna litt i kantane kanskje, der nokre av fordommane var ekstra bastante, og eg trur også eg har blitt kvitt nokre. Dermed er eg klar for all lykka femkløveren no vil drysse nedover meg.

I det same kom eg på at eg vil gje ei femkløvergåve til fleire! Om vi tenker etter: å kvitte seg med fordommar kan føre mykje positivt med seg, også om ein ser bort frå det som har med magi og gammal folketru å gjere. 

Du som les dette skal nok få den mentale femkløvereren frå meg uansett kva fordom du vil kvitte deg med – men den største, blankaste, gjevaste femkløveren skal du få , du som hatar nynorsk, og likevel tar ein runde med deg sjølv om kvifor du gjer det. Kven veit, kanskje du endrar meining?

Her er all lykka du skal få med meg, eller femkløveren, om du vil, om du vil gje nynorsken ein sjanse:

• Du får oppleve utruleg mange fine, spennande, morosame, finurlege, triste, glade, fantastiske historier – historier du elles ville ha gått glipp av, sidan du aldri kjem til å få akkurat desse servert på bokmål. 
• Du utvidar ordforrådet ditt, kanskje du til og med finn ut at det norske språket har riktig gode erstatningar for engelske ord også!
• Du opnar opp for å forstå kva folk rundt omkring i heile det langstrakte landet vårt seier. Nynorsken hentar frå langt fleire dialekter  enn du kanskje var klar over. Kommunikasjon er stikkordet!
• Du utvidar hjernekapasiteten!
• Om du er vaksen og les eller kjøper ei god nynorskbok til eit barn: du gir same gåvene som i punkta over til dei. Vinn-vinn!
• Dessutan er det slik at barn på skulen MÅ lese nynorsk. Kvifor ikkje sørge for at dei får lese gode, nynorske bøker som gir dei gode opplevingar? Dropp dine eigne dårlege erfaringar frå då du var liten – la barna sjølve få gjere seg opp ei meining.

Lykke til med femkløverlykka – og takk for at du tar ein nynorsk tankerunde! 

God, humoristisk, smilande helg!

Omtalen under kjem frå nynorskbok.no, skriven av Anne Marta Vinsrygg Vadstein. Det kjennes bra når ei slik anbefaling kjem frå boktipsa frå Nynorsksenteret! Tusen takk!

«Som tittelen tyder på, er dette ei spennande forteljing med røter i England. Vi får møte Anna og vennene Siri og Erik, som hjelper til med opprydding i det gamle feriehuset på Vargholmen. Der finn dei eit uskarpt, gammalt svart-kvittfotografi av eit landskap, eit stup ved ei klippe. Bak på biletet står det Hangmanʼs Hill, og dei vert nysgjerrige på å finne ut meir om staden og bakgrunnen for biletet. Saman med fotografiet finn dei også gamle brev, adresserte til ei Martha, underteikna Betsy. Breva er sende frå Combe Martin i 1906, og dei skjønar raskt at det handlar om eit gammalt, uløyst mysterium. Dei tre går i gang med å grave i historia og får verkeleg fart i sakene då foreldra til Anna går med på å reise til England på vinterferie, og Siri og Erik får bli med.

Mysteriet ved Hangmanʼs Hill vekslar mellom 2018 og 1906 på ein måte som eignar seg godt for unge lesarar. Forfattaren dveler ikkje for lenge ved kvar scene, noko som gjev god driv i forteljinga. Forteljinga er fantasifull og dramatisk, men ikkje for altfor skummel for målgruppa. Dette, saman med eit daglegdags språk og litt større bokstavar enn mange romanar har, gjer at det er relativt enkelt å kome inn i handlinga og bli der.

Boka eignar seg godt for 9–12-åringar, og elles alle som likar å drøyme seg vekk til forblåsne klipper og spennande mysterium.Dette innlegget vart lagt inn 08.10.2021 av Anne Marta Vinsrygg Vadstein i 9–12, barnebøker, spenningsbøker.»

Det er så hyggeleg med gode omtaler! Her skriv «Bok til poden» Norsklærerens anbefalinger om «Mysteriet ved Hangman’s Hill» – og gir terningkast 5+

Norsklærerens anbefalinger, Ann Hilde Bolstad:

Mysteriet ved Hangmans Hill av Olla Rypdal.

Jeg har aldri vært fan av krim og mysterier i bokform, det er bare ikke min sjanger. Men etter å ha lest “Mysteriet ved Hangmans Hill”, må jeg nok revurdere hele greia. For denne boka er jeg glad for at jeg leste!

Historien starter med Martha, og hennes siste timer på et gods i England på tidlig 1900-tallet. Vi får vite at hun planlegger å reise hjem til Norge i full fart, uten engang å fortelle det til sin beste venninne. Det er noe som har skjedd… Hva som har skjedd, prøver Anna, Siri og Erik å finne ut – i nåtid, over hundre år etter. Det starter med at de finner brev etter Martha + et halvt bokmanus i et skrin. Forfatteren tar oss med til godset Martha jobbet på, i vinterferien til Anna, Siri og Erik. Og da blir det spennende. Det viser seg at flere hemmeligheter er vevd inn i dette ene mysteriet, både i nåtid og fortid.

Boka er skrevet på nynorsk. Og det er bra! For når bokmålsbarn uansett må lese nynorsk på skolen, er det gull at det finnes bøker av ypperste kvalitet, på begge målformene. Jeg synes boka er intelligent skrevet. Den passer som “lese selv – bok” for 9- 12 åringer. Men den passer også utmerket som høytlesningsbok. For den er ikke barnslig. Tvert imot tror jeg mange foreldre vil ha like lite lyst til å legge den fra seg som ungene har

Boka er strippet for dilldall og langtekkelige skildringer. Likevel begynte jeg å drømme meg bort til gamle engelske gods, slott og den slags. Mulig det blir en vinterferie til Hangmans Hill om ikke så alt for lenge … Boka er rykende fersk. Den kom ut i august (2021) på Olla forlag. Anbefales!Karakter: 5+

Det er skikkeleg stas når det skjer: boka skal til scena! 

Saman med dei kreative, dyktige samarbeisvenene mine Elsa Rypdal, Mette Mjelve og Gunnar Rafteseth har idéen blitt arbeidd med ei stund. Vi har hatt improvisasjonsverkstader, drøfta kostymer og musikk, øvd og tilrettelagt. Forestillinga tar form, og vi gler oss!

Vi har til og med fått støtte frå Møre og Romsdal fylkeskommune til dette prosjektet  – ein ekstra boost og inspirasjon. Tusen takk!

Boka har blitt godt mottatt, med gode omtalar og terningkast 5. Les gjerne meir om boka i tidlegare innlegg på www.olla.no

Forestillinga er tru mot boka og følgjer hendingane kronologisk. Formidlinga er enkel og forteljarbasert med musikalske innslag, lydkulisser, enkelte tetatersekvensar – der vi også eit par gonger hentar opp barn frå salen til å vere med litt i handlinga. Dei stemningsfulle illustrasjonane frå boka av Tarjei Rypdal Eide følgjer historia.

Sjølve historia handlar om Sivert og Jenny. Dette er baksideteksten på boka:

Sivert og Jenny er søskenbarn. Dette året skal dei feire jul saman med foreldra sine på den vesle familiehytta på fjellet.

Ved bålet om kvelden fortel dei vaksne historier frå gamle dagar, om den tida då folk trudde det fantes både tussar og troll. Dei fortel også om Jakob, tippoldefaren til Sivert og Jenny, som hadde bygd hytta for lenge, lenge sidan.

Den første kvelden, då dei to barna har lagt seg på hemsen, leikar dei seg med å lage rare skuggar på veggen med lommelykter og hendene sine. Det er då dei oppdagar eit skjult skap i veggen. Dei klarer å opne skapet, og ser at det ligg noko der inne.

«Sjå på dette!» utbryt Jenny og drar fram det ho har funne. «Det ser ut til å vere gamle, gulna julekort! Så spennande! Kven kan ha lagt desse her?»

Dei blar i korta, nokre er over hundre år gamle, det kan dei sjå på poststempelet. Eit av korta viser heile himmelen i grønt lys. 

«Eg trur det må vere nordlyset», kviskrar Sivert. I det same dei snur seg for å sjå om det er nordlys ute denne kvelden, skimtar dei ei rask rørsle rett utanfor vindauget. Dei kikar ut begge to, men ingen ting er å sjå. 

«Eg syntest så tydeleg eg såg nokon der ute», seier Jenny.

«Eg òg», svarer Sivert. «Men korleis kunne nokon vere utanfor vindauget? Det er då langt ned til bakken?» Det kan ikkje Jenny svare på.

Etter kvart sovnar dei. Det dei ikkje veit, er at dei snart skal vere med på eit eventyr dei knapt kunne drøymt om!

Kvar dag fram mot jul blir vi med Sivert og Jenny på eit spennande eventyr der dei gamle julekorta spelar ei viktig rolle. Eit eventyr fylt med nostalgi og god julestemning.

Forestillingane skal gå føre seg på Hageverkstedet kulturscene, Hagnesvegen 78, Vestnes. 

Denne gamle verkstaden er gjort om til ei intim, lita scene – full av raritetar og krimskrams – eit eventyr i seg sjølv. Det er berre plass til 50 personar i salen, derfor har vi lagt opp til heile 6 forestillingar, laurdag og søndag dei tre første helgene i advent. Alle forestillingane startar kl 16.00.

Billettprisen er kr 150,-. Søk opp «Tippoldefar Jakobs julekort» på Tikkio.com  og kjøp billettar på den forestillinga som høver. Det er seks arrangement med kvart sitt tidspunkt.

Forestillinga har si eiga Facebookside:

https://www.facebook.com/Tippoldefar-Jakobs-julekort-ei-førjulsforestilling-148253034057254/

Her legg vi ut bilde, filmsnuttar og  info i tida fram mot forestillingane. Følg oss gjerne!

Når ein er ferdig med ei bok og skal sende ho ut i verda, trur eg mange forfattarar kjenner det på same vis: ein er sjølvsagt letta for å vere ferdig, men så er det dette med om nokon vil lese boka, om dei vil like ho, og ikkje minst, kjøpe ho?

Eg for min del er slett ikkje jublande glad når boka er ferdig – heller tom. Eg vil snarast råd i gang med den neste historia eg vil fortelje.

Men så kjem tilbakemeldingane – og humøret stig. 

Til no har tre bokbloggarar skrive om «Hangman’s Hill:

Henning Bokhylle: 

https://miniblogg.no/henningbokhylle/129226/olla-rypdal-mysteriet-ved-hangman-s-hill.html

Utdrag frå omtalen:

«… 

Mysteriet ved Hangman’s Hill er bok nr. fire i serien om Anna og vennene hennes, samt hunden Kasper. Dette er ei bok for beregnet for barn i alderen 9-12, men kan nok fint leses av både yngre og eldre barn også. Boka er fin for de som vil ha mysterium og spenning.

Anna har, som kjent fra tidligere bøker, en tendens til å havne opp i mysterier. Det er ikke noe unntak denne gangen heller. Sammen med vennene Siri og Eirik finner hun et gammelt skrin på loftet. Når de undersøker det, ser de at det inneholder gamle brev og bilder som har tilhørt en gammel slektning av Anna. De skjønner at noe har skjedd, og dette mysteriet vil de løse!

Anna overtaler foreldrene til å dra på ferie til det stedet i England som det står om i brevene de fant. Når de er kommet til England og begynner å nøste i mysteriet, dukker det opp flere spennende ting, og etter hvert fører jakten på svar dem i fare.  Nye mysterier dukker opp. Har de noen sammenheng? Det blir en mer farlig og spennende jakt enn de hadde sett for seg, og de havner i flere farlige situasjoner.

Nok en gang har forfatteren skrevet ei bra bok. Hendelsene foregår i 1907 0g 2018, og hun er flink til å binde fortid og nåtid i sammen. Boka er skrevet på nynorsk, i et språk som passer fint til aldersgruppen den er beregnet på. Jeg har lest alle bøkene i serien, og likt dem jevnt over bra. Det er kjekt å følge utviklingen til Anna og vennene hennes, de har blitt modigere og modigere for hver bok.

Er du på jakt etter bøker med spenning i til barn, er derfor disse bøkene å anbefale! Olla Rypdal skriver gode bøker som fortjener flere lesere, og er helt på høyde med langt mer kjente forfattere.  Du får alt en spenningsbok for barn skal inneholde, samt et mysterium å løse.

Boka passer til alle, selv om den er spennende, så er den ikke for brutal.

Ei bok jeg anbefaler sterkt videre til alle leseglade barn.»

Omtale frå Hverdagsnett.no:

https://hverdagsnett.no/index.php/boktips/krimboker/1564-mysteriet-ved-hangman-s-hill

Her er eit utdrag:

«…Anna er på loftet og leter i gamle ting, sammen med vennene Siri og Erik. Der kommer de over et skrin som inneholder gamle bilder og brev. Det viser seg at skrinet har tilhørt en slektning av Anna, Martha. Da de leser brevet aner de at noe har skjedd, og det vil de finne ut av. Anna overtaler foreldrene om å dra på ferie til England hvor Martha bodde en kort periode. Der dukker det opp enda et mysterium.

Dette er en spennende ungdomsroman som veldig lett å lese. Den passer også for voksne som liker å lese lette historier uten ekle detaljer.

Boka er satt med stor teksttype, og den er skrevet på lettfattelig nynorsk.

Boka er den fjerde i rekken, men historiene er avsluttende, så det går fint å lese alle sammen uavhengig av hverandre.

…»

Omtale frå Bokblogger.com:

Her er eit utdrag: 

«…

Rypdal drar leseren rett inn i handlinga, då det er umiddelbar spenning og mystikk i boka. Eg likar måten ho brukar gamle og arvede ting i boka. Forfedre som har skrevet ned sin livshistorie i skrivebøker skal få vekket sin historie, over 100 år etter av nokre 12-åringer. Ein spennende tanke, der fortid og nåtid møtes i hendene til nokre barn. 

…

Rypdal nyttar enkle, men gode personskildringer. Ein finn ikkje lange utbroderende detaljer, men nyttar heller eit språk som barn kan forstå og assosiere ting med. Dette skaper eit godt bilete av personer, også for barna. Romanen er skrevet om barn, for barn, og her har forfattar gjort ein god jobb med å vinkle språket ned på barnenivå.

Dette er ein roman med mystikk, litt action (uten at det blir for skummelt), spenning og ein god dose detektivarbeid. Her trengs det eit godt samarbeid mellom barna, kloke hovuder og litt mot og stå-på-vilje for å løyse saken. Syns også det er artig å lese om dynamikken mellom Anna og hunden Kaspar. Kaspar fylgjer barna nesten over alt, og er eit friskt innslag i romanen.

…

Eg liker progresjonen hovedkarakterene har i bøkene. Dei lærer, vert modigere og modigere, og skaffar seg erfaring frå tidlegare saker dei har løyst. Anna er litt forsiktig og lovlydig av seg, men blir stadig dratt ut av sin trygge komfortsone av sine to vener. 

Mysteriet vert meir og meir spennande og interessant, og barna kjem opp i fleire farlege situasjonar. Likevel er det tid til latter og moro. Eg synes det er befriende å lese ei slik bok, utan at det er dei store overdrivelsene eller dei voldsomme actionscenene. Rypdal har tonet det ned, men likevel klart å beholde eit godt og spennende driv i forteljinga, utan at borna kjem til å miste nattesøvnen av boka. 

Olla Rypdal viser nok ein gong sin eminente forteljarstemme for born med «Mysteriet ved Hangman’s Hill». Sjekk ut bøkene hennes om Anna og venene hennar. Dei fortjener ein stor leserskare, og denne boka kan eg lett anbefale vidare.»

Boka blir trykt i ei PrintOnDemand-ordning, så det ville vere til god hjelp om dei som er interessert i å kjøpe boka kan gje meg eit hint på førehand! Då slepp eg trykke opp for mange bøker, og du får boka så snart ho er her!

Mysteriet ved Hangman’s Hill er den fjerde boka i serien om Anna og venene hennar. Bullterrieren Kaspar, som rett som det er kjem ut for trøbbel, men også reddar mange situasjonar, er med denne gongen også. Hovudpersonane er i 12-årsalderen, boka er retta mot barn på mellomtrinnet i skulen — men kanskje også for andre som liker ei god historie utan groteske valdsdetaljar ein ofte finn i krim for vaksne.

Eg hadde tenkt det skulle bli med dei tre første bøkene om Anna & co, men så viser det seg at denne gjengen nærast «kuppar» historiene eg skriv for tida, så det blir visst nokre til. 

Bøkene kan lesast uavhengig av kvarandre. Tida er reell, på den måten at hovudpersonane har blitt eldre gjennom bøkene, utfordringane meir krevjande, og gjengen modigare.

Framsida har fått seg ein «makeover», men det er framleis Tarjei Rypdal Eide som står for design og utforming.

Då eg starta bokskrivingsprosessane var valet av nynorsk målform ei prinsippsak. Nynorsk er underrepresentert innanfor roman- og spenningsboksjangeren for barn og unge, både i norsk og omsett litteratur. Det er naturleg for meg å skrive nynorsk,  hjartespråket mitt, på same måte som eg veit at det er viktig for mange barn og unge å få bekrefta og verdsett målforma si gjennom bøker dei les. Mangfald er viktig for kulturell identitet og det å høyre til, også når det gjeld språk.

Eg ønskjer ofte å knyte band mellom tidlegare tider og notida i historiene mine, slik er det denne gongen også. Eg har tatt vare på mangt og mykje frå slektningar langt bakover i tida, og rett som det er finn eg noko fantasien kan spinne rundt. Denne gongen var det gamle brev, dagbøker og ein nøkkel som blei inspirasjonskjeldene. Då eg samtidig kom over ei legende om ei hending ved klippene Hangman’s Hill i ein engelsk kystby, tok plottet form.

Baksideteksten på boka:

På loftet i det gamle huset på Vargholmen finn Anna, Erik og Siri nokre gamle, gulna brev, skrivebøker og ein rusten nøkkel innpakka i ei engelsk avisside frå 1907.

Det dei har funne blir viktige spor i utforskinga av eit lenge gøymt og gløymt mysterium, då dei seinare reiser på vinterferie til England. 

Det skal vise seg at gamle, uløyste mysterium også kan føre nye med seg.

Kva kan dei uforklarlege, mystiske opplevingane deira på eit dystert, gammalt gods ha med både det gamle og det nye mysteriet å gjere? 

Snart er dei midt oppi hendingar som både er i overkant spennande —  og farlege.

Spora fører dei til stupet ved Hangman’s Hill…

Tekstutdrag frå kapittel 8:

Mysteriet ved Hangman’s Hill — tekstutdrag frå kapittel 8:Combe Martin, tysdag 19. februar 2019

Dei tre venene hutra litt der dei stod bak ein stor rhododendronbusk. Kaspar trippa utolmodig. Han snusa i vêret, han rekna nok med at Lizzie var i nærleiken.

For litt sidan hadde Annas foreldre sett dei av ved porten før dei køyrde vidare.

«De er heilt sikre på at dette er greitt? De klarer dykk utan oss?»

«Kva med Chris?» sa Anna. Ho strauk Kaspar over ryggen så han skulle halde seg i ro. «Skal vi fortelje han om dette?»

«Nei, det er for risikabelt», meinte Erik. «Han vil sjølvsagt ikkje gjere noko som Jennifer og Steven ikkje ville like.»

«Vi får improvisere!» sa Siri.

Dei dukka lenger ned bak busken mens Landroveren køyrde forbi og ut gjennom porten.

«Kysten er klar!» sa Erik.

«Skal vi ta nøklane frå skapet i gartnarhuset?» spurde Siri.

«Er du galen, vi kan då ikkje berre gå inn og rote rundt der inne – det ville vere skikkeleg frekt!» sa Anna forskrekka.

Erik smilte. «Er det ikkje frekt å snike seg inn på eit framandt loft også?»

«Men det må eg berre!» sa Anna. «Kom, vi ser på baksida!» 

På den andre sida av huset var det ein stor frukthage og mange forskjellige buskar og tre. Epletrea såg gamle ut, der dei med dei krokete, bare greinene stod sprikande opp mot huset. Midt på husveggen gjekk det ei trapp opp til ein veranda. Anna gjekk opp trappa og tok forsiktig i dørhandtaket på den store, kvite døra. Døra var ikkje låst! 

Ho ga tommel opp til Siri og Erik som stod spent nedanfor verandatrappa. 

«Ok, vi går og ser om Chris er i stallen», sa Erik. «Eg kjem opp på loftet rett etterpå!» Dei forsvann rundt hjørnet på huset i retning stallen. Kaspar var allereie forsvunnen på leiting etter Lizzie.

Forsiktig gløtta Anna inn gjennom døropninga. Døra førte rett inn i ei av dei store stuene med gamle møblar dei hadde vore inne i før. Anna kjende seg igjen frå då Jim hadde vist dei rundt, men ho hadde ikkje lagt merke til verandadøra då. Ho høyrde ikkje ein einaste lyd, ingen lys var tent, og dei tunge, grå skyene på himmelen slapp ikkje stort av dagslyset inn gjennom vindauga. Det var som om heile rommet var dekt av eit grått skuggeteppe. Då ho lista seg forsiktig gjennom rommet, kjendest det som dei gamle forfedrane i Cavehillslekta følgde henne med auga frå dei store portretta på veggane. 

Anna kjende eit stikk av dårleg samvit. Det var ikkje så fint gjort å lure Chris på denne måten, han som var så grei mot dei. Men ho måtte finne ut om noko som hadde høyrt Martha til, var på loftet.

Det knirka vanvittig i trappa. I etasjen over var alle dørene lukka. Ei mykje smalare, brattare trapp førte vidare opp til loftsetasjen. Der trappa enda, var det ei brun dør. Ein stor nøkkel stod i låsen, men då ho tok i døra, kjende ho at ho var ulåst. Ein skarp, skrikande lyd frå rustne hengsler tyda på at denne døra ikkje blei så ofte brukt. Anna kjende at hjartet slo hardt. Lukta av støv og elde reiv i nasen. Ho vrei på ein lysbrytar ho fann rett innanfor døra. Det kalde lyset frå to nakne lyspærer hengjande ned frå taket skar i auga. Loftet var ikkje innreidd, langs veggar og tak såg ein rett inn på stolpane og bærebjelkane. På golvet var det lagt ut plankar. Loftet strekte seg over heile huslengda, med små vindauge utbygd i taket. Takhøgda var lav innmed veggane, men midt i loftsrommet kunne ho stå godt oppreist. Edderkoppspinn og støv låg som eit lok over alt som sto stabla i haugar. 

Anna tende lommelykta på mobilen sin, men sukka oppgitt då ho lyste innover i rommet. Det var så mykje!

Vindauga var omkransa av spindelvev. Ein diger edderkopp kravla seg fort i dekning då lufttrykket frå Annas kjappe rørsler fekk spinnet til å vibrere. Men Anna brydde seg ikkje om ein edderkopp, om han var aldri så stor og glinsande.

Ho børsta vekk støvet med handa. Opna kiste etter kiste. 

Ho såg bak mot døra. Kor blei det av Erik? Han skulle då komme og hjelpe henne med å leite? Kanskje han hadde blitt med på ridetur likevel? Kanskje han ikkje skjønte at Siri og Chris helst ville ri åleine, berre dei to?

Då ho løfta vekk to kasser ho allereie hadde sett oppi, såg ho eit skrin med to bokstavar på loket. M.S. stod det. «Martha Svinøy», kviskra Anna. Ho trekte pusten og tok tak i loket. 

Loket rikka seg ikkje. Skrinet var låst. Men i Annas bukselomme låg den gamle, rustne nøkkelen ho hadde funne innpakka i avispapir i huset på Vargholmen. Ho var så spent at ho skalv på handa då ho prøvde nøkkelen i låsen. Han passa! Ho vrei han rundt, det høyrdest ein knepp, og ho kunne opne loket!

Ein kraftig dunk mot det næraste vindauget avbraut henne. Ei kråke flaksa fortumla vekk, og tunge regnskyer klumpa seg tettare saman utanfor, det hadde begynt å blåse. Greinene på trea borti skogholtet låg flate av dei kraftige vindrossene. 

Anna tok seg inn att og løfta forsiktig opp det som låg øvst i kista, ei skrivebok. Annas hjarte banka fort og hardt.

Skriveboka ho heldt i handa, var kledd i gråpapir, og utanpå stod det skrive med den sirlege handskrifta ho kjende så godt: «Reisen til Artham, nr. 8,  januar 1906.»

Eit kraftig dunk i ryggen fekk Anna til å miste fotfestet. Ho prøvde å ta seg for med hendene, men rakk det ikkje før ho trefte den lave takbjelken rett framfor seg med hovudet først. Så blei alt mørkt.

GOD SOMMAR!

Med vaksine og opning av samfunnet igjen, kjenner eg meg glad og oppstemt. Avtalene for hausten er i boks, planane og idéane poppar opp, eg gler meg til alt det spennande som skal skje! Endeleg skal vi møtast til kulturarrangement, oppleve og ha det kjekt i lag!

Anna- og Kasparboka «Mysteriet ved Hangman’s Hill» er i rute og kjem etter sommarferien ein gong. I rute er også «Nattvogna», som er neste bok ut, truleg neste vår. 

Turnéane med Den Kulturelle Skolesekken er lagt:  «Animert spenning», «Tor med hammaren» og «Laboratorium for finurlege forteljingar» skal få svinga seg godt!

I adventstida skal det skje noko spennande: «Tippoldefar Jakobs julekort» blir forestilling! Det er meint å bli ein årleg tradisjon i førjulstida, og det på verdas koselegaste scene: «Hageverkstedet kulturscene».

Men aller først gler eg meg til å fylle sommaren med leik og moro med barnebarn, turar til fjells og til havs, gode samtalar, god mat, god drikke – og kven veit, kanskje vi til og med får nokre soldagar innimellom! Vêret er elles underordna, for det kan vi ikkje gjere noko med, men uansett er det godt å vere ute.

Sommartid er skrivetid også, sjølvsagt. Eg er så heldig at eg kan skrive kor som helst og når som helst. Men eg veit også at den tida eg ikkje gjer det skapte grann, surrar rundt, lar tankar komme og gå, er i «flyt»-sona — denne tilstanden er den aller beste modusen for å få idéar og vere kreativ! Derfor har eg aldri dårleg samvit for å stire ut i lufta, tenke på alt og ingenting og drøyme meg vekk innimellom. Ein må tole å ha litt rot i hovudet. 

Det skal bli mykje surretid i sommar, har eg tenkt! Berre prøv – det gjer godt!

Kaspar og eg har «styla» bilen  – så vi er klare for kva eventyr som helst! 

Riktig god sommar!

• 

Rapport frå sofa med foten i vêret!

Eg var sjølvsagt fullstendig klar over at ein operasjon i eine foten ville bli ei utfordring. Å sitje «stuck» med beinet høgt, mens verda snurrar rundt utan at eg heng på er ikkje å spøke med, kjenner eg. 

Tre tær har visst fått grundig oppreising, sjølv om det kjennest ut som foten har vore gjennom ei kjøttkvern. Med hovudet mitt forstår eg at tålmod må til, sjølv om resten av meg hyler etter aktivitet.

No var likevel tidspunktet der, då Covid 19  allereie har gjort sitt for å tynne ut i oppdrag og arrangement. 

Når ein har hundar, attpåtil av det livlige slaget,  passar det aldri med fotoperasjon, men likevel ikkje det aller verste tidspunktet akkurat no, då Kaspar er åleine hund for tida. Mannen i huset blei nyleg pensjonist, og kan derfor ta seg av det Kaspar treng av tur og lufting denne perioden (den einaste som plagast av det er ei sur matmor som ikkje får vere med). 

Til neste år må nemleg foten vere tipptopp, for då er det håp om at eit nytt familiemedlem med fire bein kjem heim til oss. Fram til det er også kalenderen i ferd med å fyllest opp  med oppdrag, og nye bøker kan få sine lanseringsarrangement – hipp hurra!

Utfordringa no ligg i å halde ut. Vårluktene fyller hovudet, sola skin så grønskjeret dirrar, fuglane lagar meir lyd enn før, også. Merkeleg kor nært og på same tid fjernt slikt kan vere.

Eg veit at eg er av dei heldige som har tatt avgjerda om operasjon sjølv, og som dessutan har utsikter til å bli bra snart. Eg veit at båten ligg klar til at vi skal kaste loss, eg veit at fjellet ikkje går sin veg, men ventar på meg.

Det gjeld altså berre å gjere det beste ut av situasjonen. Eg kan lytte, skrive og lese! Mengder av webinar, podkastar, kurs og nettdialogar har strøymd ut av maccen min denne tida. Så utruleg mykje flott og spennande dyktige folk deler! 

Skrive har eg også gjort. Eit utkast på den eine boka er hos redaktør, og eg må berre stålsetje meg, så eg ikkje skriv endå ein versjon før eg har lytta til kva redaktøren har å seie. Ramma på den neste boka er også klar. Og sanneleg har ikkje den neste boka etter det også begynt å bryte seg fram.

Men det beste av alt: eg har lest. Eg har alltid lest mykje, men siste åra har evna til å sitje i ro med boka over tid, skranta. Eg har kompensert med lydbøker, for då kan eg faktisk gjere noko anna samtidig. Men no, når foten hyler om fullstendig ro, ja då har eg lest! Bok etter bok i bokstabelen min har gått unna, ført meg ut på reiser der eg har kjent ramsalt sjøsprut, hårreisande gys frå det ytre rom, og vore på kjende og ukjende kontinent – inn i den tilstanden berre ei bok kan føre deg: der orda til forfattaren gjer deg til medskapar med bilda din eigen fantasi kan lage. Og det har skjedd frå min eigen sofa, med beste Kaspar snorkande i armkroken.

Eg les ulike sjangrar, men sidan eg sjølv skriv for barn og unge er det her fokuset mitt har vore no. Dette er bokopplevingar som alle aldrar vil ha glede av. Som ein som pjaskar og skriv sjølv, har ein sanneleg noko å strekkje seg etter!

Det er ingen ting som kan erstatte boka. Statistikkane rasar nedover for boklesinga blant ungdom. Det kan gå mot eit samfunnsproblem, i tillegg til kva det tyder for den einskilde. Tiltak må til på alle plan – men dette kan vi alle gjere (ein treng ikkje ein gong operere foten, faktisk): les, opplev, bli glad, og kanskje litt klokare – og sørg for å ta med barna på reisa!

•